Historia Szkoły
Pierwsza Kronika Szkoły Podstawowej w Radzyniu Chełmińskim zachowana po dzień dzisiejszy i strzeżona pilnie pochodzi z lat 1944-1970. Wiadomo, że szkoła istniała i funkcjonowała w 3 budynkach jeszcze przed wojną, ale pierwsze karty kroniki wyglądają następująco: Wojska radzieckie wyzwoliły Radzyń spod okupacji niemieckiej dn.26.01.45r. Tuż przed wyzwoleniem Niemcy umieścili w budynkach szkolnych przy ul. Dąbrowskich szpital polowy, a w budynku przyul. Brodnickie Przedmieście (przedwojenna mniejszościowa szkoła niemiecka) kwaterowały jakieś oddziały. Podczas walk pocisk artyleryjski zdemolował całe piętro szkoły przy ul. Brodnickie Przedmieście (mieszkania nauczycieli). Szyb w szkole nie było, część mebli we wszystkich budynkach żołnierze spalili w piecach, trochę rozgrabiono.
W pierwszych dniach lutego 1945r. Przedstawiciele władz polskich [pieczęć okrągła: ?Komitet Ekonomiczny Rady Min. RP Pełnomocnik dla Spraw Gospodarki 35?] rozmawiali z mieszkającymi w Radzyniu nauczycielkami Heleną Zakrzewską i L.Wawrzykowską, które w czasie okupacji były na przymusowej pracy na roli u Niemców w okolicy. W wyniku rozmowy obie obeszły wszystkie domy w mieście i okolicy i spisały dzieci w wieku szkolnym, oraz te starsze, które chciały się też uczyć. Zebrało się ponad 400 dzieci. Podzielono je na klasy I - V nie według wieku, tylko według tego, co umiały.
24 II 1945r. otwarto szkołę. Słychać było jeszcze huk armat spod Grudziądza, który jeszcze się bronił. Nad Radzyniem ciążyła groźba kontrataków Niemców; raz doszli do Okonina - o 6 km od Radzynia. Mimo to szkoła była czynna.
Pod koniec lutego przybył do Radzynia kol. Pydyń, który przed wojną był kier.szk. w Zielnowie i został mianowany inspektorem szkolnym powiatu grudziądzkiego, ale do wyzwolenia Grudziądza urzędował w Radzyniu. W tym samym czasie wrócił przedwojenny kier.szk. w Radzyniu Ob. Augustyn Klimek i objął kierownictwo szkoły.
W szkole pracowały więc już 4 osoby, bo uczył też Kol. Wawrzykowski ( mąż Kol. L.Wawrzykowskiej), nie posiadający jeszcze wtedy kwalifikacji nauczycielskich.
Praca nie była łatwa. Akta szkolne zniszczone, pomocy naukowych ni śladu. Meble szkolne w znacznej części rozgrabione i zniszczone. Nauczycielka H.Zakrzewska z burmistrzem (Tylicki) obchodziła domy i instytucje, zbierając meble szkolne, oraz bezpańskie stoły, krzesła, stołeczki itd.
Z szkolnych strychów i piwnic ściągnięto i poreperowano meble usunięte tam w poprzednich latach jako nieużyteczne. Mimo to część dzieci siadywała na podłodze. Pisano, czym kto miał, na poniemieckich kwitariuszach, torebkach papierowych itp.. Czytano z najrozmaitszych podręczników i książek, które po kątach przetrwały okupację. Jeszcze jesienią 1945r. kl. V wyglądała następująco: około 50 dzieci siedziało na rozmaitego gatunku krzesłach: kuchennych, ogrodowych, fotelach trzcinowych, prostych ławach z desek, przy różnych stołach. Nauczyciel pisał na czarnym blaszanym piecu ( tablicy nie było) kawałkami potłuczonych figur gipsowych, znalezionymi na wysypisku śmieci.
Budynek Dawnej szkoły przy ulicy Jana Pawła II (rys. ucznia - rok szkolny 1963/64)
Ten sam budynek - wygląd aktualny
Grono nauczycielskie stopniowo powiększało się o kolejnych nauczycieli ( zwykle bez pełnych kwalifikacji). Dn. 10.06.1945r odszedł kierownik Augustyn Klimek i kierownictwo tymczasowo przejęła H. Zakrzewska.
W połowie sierpnia 1945r. inspektor R. Narloch mianował na kierownika szkoły Wincentego Pola.
Na zakończenie roku szkolnego 1944/45 dzieci przeszły przez miasto barwnym pochodem - były ubrane w stroje ludowe i miały flagi. Polskie flagi, stroje ludowe i pieśni po okupacji wywołały duże wzruszenie ludności.
Wincenty Pol był kierownikiem szkoły do roku 1963. W tym czasie szkoła borykała się z trudnościami dotyczącymi nie tylko braku sprzętu, kadry nauczycielskiej, ale również z brakiem opału w zimie. Szkolne budynki w miarę możliwości stopniowo były remontowane i uzupełniane w nowy sprzęt szkolny.
Od roku szkolnego 1954/55 zaczął funkcjonować punkt filialny w Janowie. Z dniem 1 IX 1958r. filia Janowo stała się szkoła samodzielną.
W roku szkolnym 1963/64 nastąpiła zmiana w kierownictwie szkoły w Radzyniu. Kierownikiem szkoły został na ten jeden rok szkolny Zenon Zakrzewski. W tym roku w kronice szkolnej pojawiają się pierwszy raz wzory pieczęci szkolnych.
Szkoła pracuje w bardzo trudnych warunkach: trzy budynki, z czego 2 obok siebie, trzeci odległy od nich o około 900m.(...) Nauczyciele wędrują podczas przerw między budynkami szkolnymi. Łącznie jest 10 izb lekcyjnych, kancelaria i biblioteka, brak pokoju nauczycielskiego. (...) Jest 14 zespołów klasowych( po 2 równoległe od I do VII). Kl. I - IV (a i b) uczą się w budynku przy ulicy Brodnickie Przedmieście na dwie zmiany.
Budynek szkoły przy ulicy Brodnickie Przedmieście.
W roku szkolnym 1964/65 nastąpiła ponownie zmiana na stanowisku kierowniczym szkoły i kierownictwo objął na kolejne lata WincentyPol. Szkoła wciąż funkcjonowała w trzech budynkach. Brakowało sali gimnastycznej. Wincenty Pol kierował szkołą do roku szkolnego 1969/1970.
Kolejnym dyrektorem szkoły został pan Michał Nędza. Zastępcą dyrektora został pan Tadeusz Michaliszyn.
Decyzja zapadła!!!
Powstanie nowa szkoła, która będzie składała się z czterech segmentów powiązanych z budynkiem łącznikowym. Znajdą się w niej 22 izby lekcyjne oraz wszystkie potrzebne pomieszczenia towarzyszące: budynek dla administracji i zaplecza gospodarczego i piękna, pełnowymiarowa sala gimnastyczna.
W październiku roku 1982 na placu przyszłej budowy widać było jeszcze fragmenty byłych ogrodów i pozostałości zabudowań gospodarczych. 1 września 1983 roku po uroczystej inauguracji został wmurowany akt erekcyjny w fundamenty budującej się zbiorczej szkoły gminnej. Wmurowania dokonał I sekretarz KW PZPR wspólnie z przedstawicielami władz polityczno-administracyjnych.
Kolejnym ważnym wydarzeniem jest oddanie do użytku drugiego segmentu szkoły oraz łącznika łączącego budynek 10-izbowy z 12-izbowym. Odbyło się to 29 maja 1987 roku. Parter 12-toizbowego segmentu przeznaczono na przedszkole.
1 października 1988r. została oddana do użytku sala gimnastyczna oraz blok administracyjno - gospodarczo - żywieniowy (biura, magazyny, kuchnia, stołówka, biblioteka szkolna i miejska oraz świetlica).
Następcą pana Nędzy na stanowisku dyrektora został pan Tadeusz Michaliszyn, zaś funkcję wicedyrektora objęła pani Maria Michalak.
Nowy budynek szkoły
6 czerwca 1990r - Uroczystość nadania imienia szkole.
6 czerwca 1990 r. w 172-tą rocznicę śmierci Jana Henryka Dąbrowskiego w naszej szkole odbyła się uroczystość nadania imienia tego bohatera oraz wręczenia i poświęcenia sztandaru.
Rok szkolny 1990/1991- po raz pierwszy dzieci będą uczyły się religii w szkole.
Rok szkolny 1992/1993 otwarcie pierwszej sali komputerowej, w której młodzież klas VIII będzie się uczyć informatyki.
23 czerwca 1993r odbyło się uroczyste pożegnanie dyrektora Tadeusza Michaliszyna, który po długich latach dyrektorowania przeszedł na emeryturę.
W 1993 roku dyrektorem zostaje Adam Olejnik.
27 stycznia 1994 r. przechodzi na emeryturę pani wicedyrektor Maria Michalak i stanowisko to zostaje powierzone pani Gabrieli Michalskiej.
6 grudnia roku 1996 obchodzono X-lecie oddania do użytku nowego budynku szkoły i nastąpiło uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej.
Od roku szkolnego 1999/2000 w związku z reformą szkolnictwa w budynkach naszej szkoły jest również Gimnazjum im. Jana Pawła II.
W związku z reformą szkolnictwa, w roku 2000 podjęto decyzję o częściowej likwidacji Szkoły Podstawowej w Zielnowie, a następnie Szkoły Podstawowej w Szumiłowie.
Obecnie dzieci i młodzież z tych miejscowości dojeżdżają na lekcje do naszej szkoły.
Od 1 września 2009 roku Szkoła Podstawowa funkcjonuje wraz z Przedszkolem i Gimnazjum w powołanym przez Radę Miejską w Radzyniu Chełmińskim Zespole Szkół.
Od 1 wrzesnia Szkoła Podstawowa w Rywałdzie zostaje przekształcona w Szkołę Filialna Szkoły Podstawowej w Radzyniu Chełmińskim
